Nghị định 137/2020/NĐ-CP về quản lý, sử dụng pháo có hiệu lực thi hành từ ngày 11/1/2021, thay thế Nghị định số 36/2009/NĐ-CP đang thu hút sự quan tâm của dư luận, nhất là cách phân biệt giữa pháo hoa và pháo nổ.

Nghị định 137/2020/NĐ-CP do Chính phủ ban hành ngày 27 tháng 11 năm 2010 quy định các cơ quɑn, tổ chức, cá nhân có đầy đủ năng lực hành vi dân sự thì được ρhép sử dụng pháo hoa trong các trường hợp sau: Lễ, tết, sinh nhật, cưới hỏi, hội nghị, khai trương, ngày kỷ niệm và trong hoạt động văn hóa, nghệ thuật.. Ƭuy nhiên, để người dân hiểu đúng, tránh sự nhầm lẫn gây vi phạm pháp luật, Công an tỉnh Hải Dương giải thích, hướng dẫn cụ thể cách phân biệt giữa pháo hoa và pháo nổ như sau:

- Theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 3 Nghị định số 137/2020/NĐ-CP: “Pháo nổ là sản phẩm được chế tạo, sản xuất thủ công hoặc công nghiệp, khi có tác động của xung kích thích cơ, nhiệt, hóa hoặc điện gây ra tiếng nổ hoặc gây ra tiếng rít, tiếng nổ và hiệu ứng màu sắc trong không gian. Pháo nổ gây ra tiếng rít, tiếng nổ và hiệu ứng màu sắc trong không gian được gọi là pháo hoa nổ” .

Như vậy, pháo nổ ở đây bao gồm pháo nổ và pháo hoa nổ. Trong đó, pháo nổ là loại pháo có chứa thuốc pháo nổ, khi sử dụng gây ra tiếng nổ (pháo bánh, pháo quả...khi đốt gây ra tiếng nổ); Pháo hoa nổ là loại pháo có chứa thuốc pháo nổ, thuốc phóng, thuốc pháo hoa, khi sử dụng gây ra tiếng rít, tiếng nổ và hiệu ứng màu sắc trong không gian (pháo hoa nổ do lực lượng Quân đội bắn vào các ngày lễ, tết, sự kiện chính trị lớn của đất nước, được Thủ tướng Chính phủ cho phép).

Pháo nổ và pháo hoa nổ bị nghiêm cấm nghiên cứu, chế tạo, sản xuất, mua bán, xuất khẩu, nhập khẩu, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng hoặc chiếm đoạt, trừ trường hợp được Thủ tướng chính phủ giao nhiệm vụ nghiên cứu, sản xuất, nhập khẩu, xuất khẩu, cung cấp, vận chuyển, sử dụng (theo khoản 1 Điều 5 Nghị định số 137/2020/NĐ-CP).

- Theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 3 Nghị định số 137/2020/NĐ-CP thì: “Pháo hoa là sản phẩm được chế tạo, sản xuất thủ công hoặc công nghiệp, khi có tác động của xung kích thích cơ, nhiệt, hóa hoặc điện tạo ra các hiệu ứng âm thanh, ánh sáng, màu sắc trong không gian, không gây ra tiếng nổ” . Như vậy, pháo hoa ở đây được hiểu là sản phẩm có chứa thuốc pháo hoa, khi sử dụng “đốt” chỉ phát ra hiệu ứng âm thanh, ánh sáng, màu sắc trong không gian và đặc biệt là không gây ra tiếng nổ (pháo hoa không có thuốc pháo nổ là các sản phẩm, như: Que, nến khi châm lửa đốt phụt ra các tia sáng đủ màu sắc) . Đối với loại pháo này, cơ quan, tổ chức, cá nhân có năng lực hành vi dân sự đầy đủ thì được sử dụng trong các trường hợp: Lễ, tết, sinh nhật, cưới hỏi, hội nghị, khai trương, ngày kỷ niệm và trong hoạt động văn hóa, nghệ thuật; chỉ được mua của các tổ chức, doanh nghiệp được phép sản xuất, kinh doanh pháo hoa để sử dụng (các doanh nghiệp thuộc Bộ Quốc phòng bảo đảm các điều kiện về an ninh trật tự, phòng cháy chữa cháy, phòng ngừa, ứng phó sự cố và bảo vệ môi trường...).

Kể từ ngày 11/01/2021, theo Nghị định số 137/2020/NĐ-CP và các văn bản pháp luật khác có liên quan: Người thực hiện hành vi vi phạm pháp luật về pháo nổ, pháo hoa nổ thì tùy tính chất, mức độ có thể bị xử lý hành chính hoặc hình sự. Trường hợp mua, sử dụng pháo hoa của các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân không được phép kinh doanh thì sẽ bị xử lý vi phạm hành chính. Trường hợp nếu đốt pháo hoa tại nơi công cộng mà gây ảnh hưởng đến an ninh trật tự thì có thể bị xử lý hình sự về tội “gây rối trật tự công cộng”.

 Công an thị xã Kinh Môn kiểm tra, bắt giữ đối tượng Lê Văn Hưng về hành vi vận chuyển 12,6kg pháo hoa nổ và pháo nổ.

Khi cơ quan, tổ chức, cá nhân có nhu cầu sử dụng pháo hoa, chỉ được mua pháo hoa của các tổ chức, doanh nghiệp thuộc Bộ Quốc phòng, quy định tại khoản 2 Điều 17 Nghị định 137. Các tổ chức, doanh nghiệp khi mua pháo hoa để kinh doanh phải lập hồ sơ đề nghị cấp giấy phép mua, vận chuyển pháo hoa để kinh doanh, nộp tại Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội, Bộ Công an, trong thời hạn 5 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định tại Điều 16, Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội sẽ cấp giấy phép mua, vận chuyển theo quy định. Theo đó, giấy phép mua pháo hoa để kinh doanh có thời hạn 30 ngày; giấy phép vận chuyển có thời hạn 7 ngày (giấy phép vận chuyển chỉ có giá trị cho một lượt vận chuyển).

Về hành vi bị nghiêm cấm trong quản lý, sử dụng theo quy định tại Điều 5 quy định các hành vi bị nghiêm cấm gồm: Nghiên cứu, chế tạo, sản xuất, mua bán, xuất khẩu, nhập khẩu, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng hoặc chiếm đoạt pháo nổ; trừ trường hợp tổ chức, doanh nghiệp thuộc Bộ Quốc phòng được Thủ tướng Chính phủ giao nhiệm vụ nghiên cứu, sản xuất, nhập khẩu, xuất khẩu, cung cấp, vận chuyển, sử dụng pháo hoa nổ theo quy định tại Nghị định này.

Công an tỉnh Hải Dương đề nghị tất cả người dân sống tại địa bàn tỉnh không tham gia mua bán, vận chuyển, tàng trữ, sử dụng pháo trái phép và tích cực phát hiện, tố giác các hành vi vi phạm về pháo với cơ quan Công an qua điện thoại đường dây nóng Công an tỉnh số 069.282.9182 hoặc liên hệ với cơ quan Công an tại nơi gần nhất.